Tác giả: Lucy Maud Montgomery
Trix Taylor cuộn mình trong căn phòng tháp một chiều tháng Mười hai, trong khi những xoáy tuyết be bé huýt gió lướt qua cửa sổ và chiếc bếp lò tí xíu đến mức khó tưởng rên gừ gừ như một chú mèo đen nóng bỏng. Trix đang trút hết bầu tâm sự với Anne. Anne bắt đầu thấy mình trở thành đối tượng để tâm sự khắp nơi. Ai cũng biết cô đã đính hôn rồi, cho nên chẳng có cô nàng nào ở Summerside e ngại cô như một đối thủ tiềm năng, và cô có gì đó đặc biệt khiến người ta cảm thấy tin tưởng mà kể hết mọi bí mật của mình.
Trix đến để mời Anne dùng bữa vào tối hôm sau. Cô là một cô gái nhỏ con, tròn trịa và vui tính, cô có đôi mắt nâu lấp lánh, hai má ửng hồng, và trông có vẻ như cuộc đời chẳng hề để lại gánh nặng nào trong suốt hai mươi năm tuổi đời của cô. Nhưng xem ra thì cô nàng cũng có những băn khoăn riêng của mình.
“Tối mai tiến sĩ Lennox Carter sẽ đến dùng bữa. Đó là lý do tại sao bọn em nằng nặc phải mời cho được chị. Anh ta là trưởng khoa Ngôn ngữ Hiện đại trường Redmond, thông minh khủng khiếp, thế nên bọn em muốn có ai đó đủ trí tuệ để trò chuyện ngang cơ với anh ta. Chị biết mà, trí tuệ của em chẳng có gì đáng để tự hào, còn Pringle thì cũng thế. Về phần Esme... ôi chao, chị Anne, chị biết đấy, Esme dễ thương nhất trần đời và thực tình cũng tài giỏi đấy, nhưng chị ấy nhút nhát và rụt rè đến mức thậm chí không thể dùng đến trí tuệ mỗi khi có tiến sĩ Carter ở gần. Chị ấy yêu anh ta khủng khiếp. Nhìn mà thấy thương. Em cũng thích Johnny lắm... nhưng chưa đến mức tan chảy như con sứa như thế với anh chàng!”
“Thế Esme và tiến sĩ Carter đính hôn chưa?”
“Vẫn chưa”... nhấn giọng đầy ẩn ý. “Nhưng, ôi, chị Anne ơi, chị ấy hy vọng anh ta sẽ cầu hôn vào dịp này. Nếu anh ta không có ý định cầu hôn thì việc gì phải chạy tới Đảo để thăm họ hàng ngay giữa học kỳ thế này, phải không? Vì Esme, em hy vọng anh ta sẽ cầu hôn, nếu không thì chị ấy sẽ chết mất. Nhưng nói riêng giữa chị và em và cái chân giường thì em không ham anh chàng này làm anh rể đâu. Anh ta cảnh vẻ khó chiều dữ lắm, Esme bảo thế, và chị ấy sợ chết khiếp rằng anh ta sẽ không ưa bọn em. Mà nếu anh ta không ưa thì chị ấy nghĩ anh ta sẽ chẳng đời nào cầu hôn cả. Vì thế, chị không tưởng tượng nổi là chị ấy hy vọng bữa ăn tối ngày mai thành công tốt đẹp đến nhường nào đâu. Em thì chẳng thấy có lý do gì khiến nó không thành công cả... mẹ em là đầu bếp tuyệt vời nhất trên đời... bọn em có một cô hầu thạo việc, và em đã dùng nửa số tiền tiêu vặt trong tuần mua chuộc Pringle để buộc nó cư xử cho đàng hoàng. Đương nhiên nó cũng chẳng ưa tiến sĩ Carter... bảo rằng anh ta tự cao tự đại quá... nhưng nó cũng thương chị Esme lắm. Chỉ cần ba em không lên cơn sưng sỉa là được!”
“Vì sao em lại phải sợ chuyện này?” Anne hỏi. Ai ở Summerside này cũng biết đến những cơn sưng sỉa của Cyrus Taylor.
“Không thể đoán trước được khi nào ba lại lên cơn đâu,” Trix u sầu nói. “Hồi chiều nay ba bực bội khủng khiếp vì không tìm ra được chiếc áo ngủ vải flanen mới. Esme không cất đúng nó vào ngăn tủ riêng. Đến tối mai thì ba có thể đã nguôi ngoai, hoặc không. Nếu ba không hết bực, ông ấy sẽ làm mất mặt cả nhà và tiến sĩ Carter sẽ kết luận rằng mình không thể làm rể một gia đình chẳng ra gì như thế. Ít nhất thì đó là Esme nói thế và em sợ chị ấy nói đúng. Em nghĩ, chị Anne ạ, anh chàng Lennox Carter rất ưng Esme… nghĩ rằng chị ấy sẽ là một ‘người vợ hợp ý’ của anh ta… nhưng không muốn hành động hấp tấp hay hy sinh cái thân xác tuyệt vời của mình một cách vô ích. Em nghe nói anh ta bảo với ông anh họ rằng đàn ông phải cẩn thận hết cỡ khi lựa chọn gia đình vợ. Anh ta đang ở giai đoạn mà chỉ một chuyện vặt vãnh cũng có thể đẩy anh ta đi hay kéo anh ta lại. Và, nếu nói đến mức đó thì một cơn sưng sỉa của ba không hề là chuyện vặt.”
“Ông ấy không ưa tiến sĩ Carter sao?”
“Ồ không, ba thích anh ta chứ. Ba nghĩ anh ta hết sức xứng đôi với Esme. Nhưng khi ba lên cơn, không gì có thể ảnh hưởng đến ông chừng nào ông vẫn còn đang sưng sỉa. Chị Anne ạ, kiểu Pringle là thế đấy. Bà nội Taylor họ Pringle mà, chị biết đấy. Chị không thể tưởng tượng nổi những gì bọn em phải chịu đựng trong gia đình đâu. Ba không bao giờ nổi khùng lên đâu, chị biết đấy… không như chú George. Gia đình chú George không phiền khi chú ấy lên cơn giận cành hông. Mỗi khi tức điên, chú ấy gào tướng lên… chị có thể nghe thấy tiếng gào của chú ấy từ cách đó ba dãy nhà… xong xuôi chú ấy lại ngoan hiền như cừu non và mua một bộ váy mới cho mỗi thành viên trong gia đình để làm hòa. Nhưng ba em chỉ sưng sỉa và gườm gườm, đến bữa thì không chịu nói một từ nào với bất kỳ ai. Esme bảo dù sao vẫn tốt hơn so với ông chú họ Richard Taylor, kẻ luôn mở miệng là chê bai trên bàn ăn và xúc phạm vợ con; nhưng với em thì dường như không gì có thể tồi tệ hơn những khoảng im lặng khủng khiếp của ba. Khi đó bọn em lo ngay ngáy và sợ chết khiếp chẳng dám mở miệng. Đương nhiên sẽ không tệ lắm nếu điều đó chỉ xảy ra trong gia đình. Nhưng nó vẫn diễn ra cả khi bọn em có khách khứa đến chơi. Esme và em quá oải khi phải cố thanh minh thanh nga cho sự im lặng trêu ngươi của ba. Chị ấy sợ phát khiếp rằng tối mai ba vẫn chưa nguôi ngoai vụ chiếc áo ngủ… khi đó thì Lennox sẽ nghĩ gì đây? Và chị ấy muốn chị mặc bộ váy màu xanh lơ, vì Lennox thích màu xanh. Nhưng ba ghét nó. Có thể chiếc váy của chị sẽ giúp ông ấy vừa mắt với váy của Esme.”
“Sao Esme không mặc thứ gì khác, vậy chẳng phải sẽ tốt hơn sao?”
“Chị ấy không có chiếc váy nào khác để mặc tiếp khách, ngoại trừ chiếc váy vải thô dày màu xanh lá, quà Giáng sinh của ba. Nó vốn là một chiếc váy dễ coi… ba thích bọn em ăn diện đẹp đẽ… nhưng chị không tưởng tượng được có gì tệ hơn Esme mặc màu xanh lá đâu. Pringle bảo nó làm cho chị ấy trông như đang bị lao phổi giai đoạn cuối vậy. Và ông anh họ của Lennox Carter bảo Esme rằng anh ta sẽ không cưới một người phụ nữ yếu ớt đâu. Em mừng là Johnny không ‘kén cá chọn canh’ đến mức ấy.”
“Thế em đã kể cho ba nghe chuyện em đính hôn với Johnny chưa?”. Anne hỏi, cô biết mọi chuyện về mối tình của Trix.
“Không,” Trix đáng thương rên rỉ. “Em không sao có đủ can đảm, chị Anne à. Em biết ba sẽ nổi trận lôi đình cho mà coi. Ba lúc nào cũng phản đối Johnny dữ lắm vì anh ấy nghèo. Ba quên rằng ông còn nghèo hơn cả Johnny khi mới bắt đầu việc kinh doanh đồ kim khí. Đương nhiên là phải cho ba biết sớm thôi… nhưng em muốn chờ cho đến khi vụ của Esme xong xuôi cái đã. Em biết cha sẽ không thèm nói chuyện với bất kỳ ai trong nhà suốt mấy tuần liền sau khi biết tin, và mẹ em cũng sẽ lo lắng lắm… mẹ không thể chịu đựng nổi những cơn sưng sỉa của ba. Bọn em đều là đám hèn nhát trước ba. Đương nhiên là mẹ và Esme vốn nhát như thỏ với bất kỳ ai, nhưng Pringle và em không thiếu gan dạ đâu. Chỉ mỗi ba là có thể đè bẹp bọn em thôi. Đôi khi em nghĩ giá mà có ai chống lưng cho bọn em… nhưng chẳng có ai cả, và bọn em chỉ cảm thấy như tê liệt toàn thân. Chị không thể tưởng tượng nổi đâu, chị Anne thân mến, buổi tiếp khách ở nhà bọn em khi ba lên cơn sưng sỉa. Nhưng nếu ông chịu cư xử đàng hoàng vào đêm mai, em sẽ tha thứ mọi chuyện cho ba. Khi muốn thì ba có thể cư xử rất đáng mến… ba giống hệt như cô bé trong bài thơ của Longfellow… ‘khi ngoan thì ông ấy cực kỳ ngoan, và khi hư thì ông ấy thật kinh khủng khiếp’. Em từng thấy cảnh ba trở thành linh hồn của buổi tiệc mà.”
“Trong bữa tối tháng trước ở nhà em thì ông ấy rất dễ thương mà.”
“Ồ, ba thích chị mà, em đã nói rồi. Đó là một trong những lí do tại sao bọn em muốn mời chị. Có thể chị sẽ gây ảnh hưởng tốt đến ba. Bọn em không bỏ qua bất cứ điều gì để làm ba vui. Nhưng khi ba lên cơn sưng sỉa hết sức tệ hại thì ông căm ghét mọi thứ và mọi người. Dù gì thì gì, bọn em đã lên kế hoạch cho một bữa tối tuyệt cú mèo, với một món tráng miệng bánh trứng hương cam ngon chảy nước miếng . Mẹ định làm món bánh nướng nhân ngọt vì bà bảo rằng mọi người đàn ông trên thế giới này, trừ ba, đều mê tít món tráng miệng ấy… giáo sư môn Ngôn ngữ Hiện đại cũng thế. Nhưng ba lại không thích, vì vậy không nên mạo hiểm làm món đó tối mai, nhất là vào một dịp quan trọng đến nhường này. Bánh trứng hương cam là món tráng miệng yêu thích của ba. Còn chuyện giữa em và Johnny đáng thương, em nghĩ không chừng một ngày nào đó em sẽ cuốn gói bỏ trốn theo anh ấy, và ba sẽ chẳng bao giờ tha thứ cho em cả.”
“Chị nghĩ nếu em có đủ can đảm để thú thật với ba và chịu đựng hết cơn sưng sỉa của ông ấy, em sẽ thấy là ông ấy cuối cùng sẽ chấp nhận chuyện đó một cách vui vẻ, và em còn đỡ phải chịu bao tháng trời đau khổ dằn vặt nữa.”
“Chị không biết ba của em rồi,” Trix u ám tuyên bố.
“Có lẽ chị còn hiểu ông ấy hơn em đấy. Em không có được tầm nhìn khách quan.”
“Không có cái… cái gì cơ? Chị Anne yêu dấu, đừng quên rằng em không phải là cử nhân đâu, em chỉ mới học xong trung học thôi. Em cũng muốn được đi học đại học lắm, nhưng ba không ủng hộ việc phụ nữ học lên cao.”
“Ý chị là em quá gần gũi với ba nên khó mà thông hiểu được ông ấy. Một người lạ có thể nhìn thấy rõ bản chất của ông ấy hơn… hiểu rõ ông ấy hơn.”
“Em cho rằng không gì có thể buộc ba mở miệng khi ông ấy đã quyết tâm không mở miệng… không gì cả. Ba còn tự hào về điều đó nữa là.”
“Thế tại sao mọi người nhà em không lờ ông ấy đi và cứ trò chuyện như chẳng có gì xảy ra?”
“Bọn em không thể… em đã nói với chị rồi, ba làm bọn em cứng đờ cả mồm. Mai chị sẽ vỡ lẽ ra thôi, nếu ba vẫn chưa nguôi ngoai vụ chiếc áo ngủ. Em không biết vì sao ba lại có thể ảnh hưởng đến bọn em như vậy, nhưng quả thật là thế. Em không nghĩ rằng bọn em sẽ quá để ý đến thái độ cáu kỉnh của ba nếu ba chịu mở miệng nói chuyện. Chính sự im lặng làm bọn em tiêu tùng. Em không bao giờ tha thứ cho ba nếu ba lại lên cơn vào tối mai, khi bao nhiêu là mối đe dọa đang lảng vảng.”
“Hãy hy vọng rằng điều tốt đẹp nhất sẽ xảy ra, cô em thân mến.”
“Em đang cố gắng đây. Và em biết là có chị thì sẽ đỡ hơn nhiều. Mẹ nghĩ bọn em nên mời cả Katherine Brooke, nhưng em biết điều đó sẽ không đem lại ảnh hưởng tốt cho ba. Ba ghét cô ta. Em không trách ba về điều này, phải nói là như thế. Chính em còn chẳng ưa nổi cô ta nữa là. Em không biết làm sao mà chị có thể cư xử lịch thiệp nổi với cô ta như thế.”
“Chị tội nghiệp cô ấy, Trix à.”
“Tội nghiệp! Nhưng không ai ưa cô ta là do lỗi của chính cô ta đấy chứ. Ôi chao, có đủ hạng người thế mới là đời chứ… nhưng Summerside có thể chừa Katherine Brooke ra… mụ mèo già cau có!”
“Cô ấy là một giáo viên rất giỏi, Trix ạ…”
“Ồ, vụ này phải coi lại. Em từng học cô ta. Cô ta quả thực có nhồi kiến thức vào đầu em… và nhân tiện có róc luôn thịt ra khỏi xương em bằng những lời mỉa mai đay nghiến. Và cái cách ăn mặc của cô ta nữa! Ba không chịu nổi cảnh một phụ nữ ăn mặc xuềnh xoàng. Ba bảo ba không cần những tay luộm thuộm, và ba chắc rằng Thiên Chúa cũng thế. Mẹ sẽ sợ chết khiếp nếu thấy em kể cho chị nghe chuyện này, chị Anne ạ. Mẹ miễn cưỡng chấp nhận cách nói này của ba vì ba là đàn ông. Giá như đó là điều duy nhất mà bọn em phải chịu đựng từ ba? Và Johnny đáng thương giờ chẳng dám ló đầu đến chơi vì ba cư xử với anh ấy quá sức thô lỗ. Những tối đẹp trời, em phải lén ra ngoài, bọn em dạo qua dạo lại quảng trường đến nỗi suýt nữa là chết cóng.”
Anne thở phào một hơi có thể nói là nhẹ nhõm khi Trix ra về và lẻn xuống bếp để xin xỏ tí đồ ăn vặt từ Rebecca Dew.
“Cô đến nhà Taylor ăn tối phải không? Ôi, tôi hy vọng lão Cyrus sẽ cư xử đàng hoàng. Nếu gia đình lão không run cầm cập trước những cơn sưng sỉa của lão thì lão hẳn sẽ không lên cơn nhiều như thế đâu, tôi chắc chắn là vậy. Tôi bảo với cô nhé, cô Shirley, lão ta thích sưng sỉa lắm đấy. Và giờ thì chắc tôi phải đi hâm nóng sữa cho con Mèo đây. Đồ súc sinh hư đốn!”