Tác giả: Haruki Murakami
28
Không thể tin tưởng một căn nhà được
(Quan điểm của Kasahara May: 5)
♦
Chào Chim vặn dây cót! Anh có khỏe không?
Cuối thư trước em có viết, những gì muốn nói với anh thì hầu như em đã nói hết rồi, em đã nói nhiều quá rồi thành thử thôi đi là vừa. Anh nhớ không? Tuy vậy sau đó nghĩ lại một chút thì em lại có cảm giác mình phải viết thêm chút nữa. Thế là nửa đêm em mò dậy như con gián, ngồi bên bàn và lại viết cho anh đây.
Chẳng biết tại sao mấy hôm nay em cứ nghĩ mãi về gia đình Miyawaki, cái gia đình tội nghiệp xưa vẫn sống ở căn nhà không người ở ấy, thế rồi các con nợ đòi riết quá, họ mới bỏ đi và tự sát, cả nhà. Em nhớ có đọc ở đâu đó rằng chỉ mình cô con gái cả là sống sót, nhưng nay không ai biết cô ta ở đâu... Dù em đang làm việc, đang ở trong nhà ăn, đang ngồi trong phòng mình nghe nhạc và đọc sách, hình ảnh gia đình đó vẫn không rời khỏi tâm trí em. Nói là em bị ám ảnh thì không phải, nhưng cứ hễ ở đâu có chỗ trống (mà đầu em thì lắm chỗ trống lắm!) thì y như rằng nó bò vào rồi ở riệt đó, kiểu như khói len vào qua cửa sổ. Đã một tuần, có khi hai tuần rồi cứ như vậy hoài.
Từ khi sinh ra em đã sống nơi căn nhà trên cái ngõ ấy. Từ nhỏ đến lớn em luôn nhìn sang nhà đối diện. Cửa sổ phòng em nhìn thẳng qua bên ấy. Khi em đến tuổi đi học, bố mẹ em cho em một phòng riêng thì cũng là lúc nhà Miyawaki vừa xây xong nhà mới và đang ở đó. Lúc nào em cũng thấy người này hoặc người kia trong gia đình họ ở trong nhà hay ngoài sân, hàng đống quần áo phơi sau nhà những hôm trời nắng, hai cô con gái quát gọi tên con chó chăn cừu gốc Đức to đùng, đen thủi đen thui (tên là gì ấy nhỉ?). Còn mỗi khi mặt trời lặn, đèn trong nhà bật lên, trông thật ấm cúng thân tình, rồi sau đó tất cả đèn tắt cùng một lúc. Cô con gái lớn học dương cầm, cô nhỏ thì vĩ cầm (cô chị lớn hơn em, cô em thì nhỏ hơn em). Vào những dịp sinh nhật hay Giáng sinh, họ mở tiệc, bạn bè nườm nượp đến, thật là vui. Ai mà chỉ nhìn thấy căn nhà đó khi đã bị bỏ hoang thì không hình dung được ngày xưa nó thế nào đâu.
Em thường thấy ông Miyawaki tỉa cây ngoài vườn vào những ngày cuối tuần. Hình như ông ấy thích tự làm lấy đủ thứ việc vặt, những việc tốn nhiều thời gian, như dọn ống máng, dắt chó đi dạo hay bôi sáp lên ô-tô. Em chả bao giờ hiểu được tại sao có người thích làm những việc như vậy, mệt lắm, nhưng mỗi người một khác, và gia đình nào cũng nên có ít nhất một người như vậy. Cả gia đình hay đi trượt tuyết, thành thử mỗi mùa đông đến họ lại buộc mấy đôi giày trượt tuyết lên mái chiếc ô-tô to rồi lái đi đâu đó, xem chừng thích thú lắm (em thì ghét trượt tuyết, nhưng chẳng sao).
Thành thử nhà ấy nghe như một gia đình tiêu biểu, bình thường, hạnh phúc. Mà không phải chỉ nghe như, sự thực là vậy: họ đúng là một gia đình tiêu biểu, bình thường, hạnh phúc. Ở họ hoàn toàn chẳng có gì khiến người ta phải nhướn mày lên mà hỏi: Ừ thì bình thường hạnh phúc, rồi thì sao?
Hàng xóm người ta hay xì xầm: "Cái nhà gở ấy, có cho tôi cũng không ở", thế nhưng gia đình Miyawaki sống ở đó thật bình an, cứ như một bức tranh đóng khung không có lấy một hạt bụi. Chả khác gì các gia đình trong truyện cổ tích, "và họ sống bên nhau đời đời hạnh phúc". Ít nhất là so với gia đình em, họ dường như hạnh phúc hơn gấp mười lần. Hai cô con gái nhà ấy cũng thật là dễ mến mỗi khi gặp em. Em cứ ước gì mình có chị em gái như họ. Cả nhà họ - cả con chó nữa - dường như lúc nào cũng cười.
Không bao giờ em có thể hình dung rồi sẽ có ngày chỉ trong nháy mắt là toàn bộ cái thế giới ấy tiêu tan. Nhưng chuyện đó đã xảy ra. Một hôm em nhận ra rằng cả gia đình - kể cả con chó chăn cừu giống Đức - đã biến mất như bị một cơn gió thổi phăng đi, chỉ còn trơ lại căn nhà. Suốt mấy hôm - có khi cả tuần không chừng - hàng xóm chẳng ai nhận ra rằng gia đình Miyawaki đã biến mất. Em thấy lạ rằng ban đêm đèn không bật sáng, nhưng em chỉ nghĩ là họ đang đi chơi xa. Rồi mẹ em nghe người ta nói nhà Miyawaki hình như đã "đào tẩu". Em nhớ mình đã hỏi mẹ từ đó nghĩa là gì. Ngày nay ta chỉ nói là "bỏ trốn", chắc vậy.
Gọi thế nào cũng được, nhưng khi những người vẫn sống ở đó đã biến đi đâu mất thì bộ dạng căn nhà cũng thay đổi hẳn, nó gần như ghê ghê, gở gở. Trước đó em chưa hề thấy căn nhà bỏ hoang nào nên không biết một căn nhà bỏ hoang thực sự thì trông ra sao, nhưng em chắc là nó phải có vẻ u sầu, tồi tội thế nào đó, như con chó bị bỏ rơi hay cái vỏ con ve sầu trút ra bỏ lại ấy. Nhưng cái nhà của gia đình Miyawaki thì hoàn toàn khác. Nó chẳng hề có vẻ "tồi tội" chút nào hết. Ngay khi gia đình Miyawaki đi khỏi, nó liền khoác ngay cái bản mặt tỉnh bơ kiểu "Tôi chưa hề biết Miyawaki là ai". Ít nhất là em có cảm tưởng vậy. Nó cứ như một con chó ngu xuẩn, vô ơn. Ngay khi nhà kia đi khỏi, nó lập tức biến thành một thứ nhà hoang tự thân tự tại, chẳng có liên quan gì đến hạnh phúc của gia đình Miyawaki cả. Thật sự nó làm em phát điên! Em thì cứ nghĩ căn nhà lẽ ra cũng phải hạnh phúc như cả gia đình Miyawaki hồi họ còn sống ở đó. Căn nhà hẳn phải vui khi được gia đình ấy lau chùi, chăm bẵm thế kia, và nói cho cùng, nếu như ông Miyawaki không tử tế xây nó lên thì nó đã không hề tồn tại. Anh có đồng ý không? Không thể nào đi tin cậy một căn nhà.
Chim vặn dây cót à, anh cũng biết chẳng kém gì em rằng từ đó trở đi căn nhà bị bỏ hoang, chẳng ai ở, đâu cũng toàn cứt chim với những gì gì nữa. Đã bao nhiêu năm, ngồi ở bàn để học bài - hay giả bộ học bài - nhìn ra cửa sổ, em chẳng có gì để xem ngoài cái nhà ấy. Trời quang hay trời mưa, tuyết rơi hay vào mùa giông bão, nó vẫn ở nguyên đó, ngoài cửa sổ nhà em, mỗi khi nhìn ra ngoài thì kiểu gì cũng phải thấy nó. Mà cũng lạ, năm này qua năm khác, em dần dần thôi không cố lờ nó đi nữa. Em có thể ngồi hàng giờ, cùi chỏ chống lên bàn, chẳng làm gì khác, chỉ nhìn đăm đăm căn nhà hoang. Thật sự là em rất hay làm vậy. Lạ thật, chỉ mới đây thôi nơi này còn tràn ngập tiếng cười, quần áo mới giặt trắng tinh bay phấp phới trong gió như một đoạn phim quảng cáo bột giặt (em không nói là bà Miyawaki hơi "bất thường" hay gì gì, nhưng quả thật bà ấy cực kỳ thích giặt giũ, hơn hầu hết người bình thường). Thế mà tất cả biến mất chỉ trong nháy mắt, sân vườn lút trong cỏ dại, không ai còn nhớ tới những ngày hạnh phúc của gia đình Miyawaki nữa. Với em điều đó thật lạ, lạ quá chừng!
Có điều này em muốn nói ngay: em không phải là thân với gia đình Miyawaki lắm. Thật ra, có mấy khi em nói chuyện với họ đâu, trừ lúc gặp nhau ngoài phố thì "Chào" một tiếng rồi đường ai nấy đi. Nhưng bởi ngày nào em cũng dành bao nhiêu thời gian công sức quan sát họ từ cửa sổ nhà em nên em có cảm tưởng cuộc sống hạnh phúc của họ cũng là một phần của bản thân em. Cũng như trên bức ảnh gia đình vậy, ở một góc bao giờ mình cũng thoáng thấy một người chẳng có liên quan gì với những người trong ảnh cả. Vì vậy đôi khi em có cảm giác một phần của mình cũng đang "đào tẩu" cùng gia đình Miyawaki và đã biến mất. Cũng lạ phải không anh, khi cứ cảm thấy một phần của mình đã biến mất vì "đào tẩu" cùng những người mình hầu như không quen biết!
Đã kể với anh một chuyện lạ rồi thì em cũng có thể kể thêm một chuyện lạ nữa. Cái này mới thực là lạ đây.
Gần đây, đôi khi em có cảm giác mình đã biến thành Kumiko. Em thật sự là bà Chim vặn dây cót, em đã bỏ anh mà đi vì lý do nào đó và hiện nay đang náu mình trên vùng núi, làm việc trong một xưởng chế tóc giả. Vì đủ loại lí do phức tạp, em buộc phải dùng cái bí danh "Kasahara May" và vờ như mình không phải là Kumiko. Còn anh cứ ngồi mãi ở cái hàng hiên nhỏ buồn thiu kia mà đợi em trở về. Em không biết... em cảm thấy thế thôi.
Nói em nghe này Chim vặn dây cót, có khi nào anh bị mấy ảo giác kiểu ấy nó ám ảnh chưa? Không phải nói khoác đâu, em thì có. Lúc nào cũng có, thỉnh thoảng, những khi ảo giác quá nặng thì em suốt ngày làm việc mà cứ như đang đi trong sương mù. Dĩ nhiên, công việc chỉ có mấy động tác đơn giản nên em làm thì vẫn cứ làm, không bị ảnh hưởng gì, nhưng đôi khi các cô khác nhìn em có vẻ là lạ. Hay là em đang nói to lên một mình điều gì đó chăng. Em không thích thế, nhưng nó cũng chẳng hại gì để phải cố bỏ. Mỗi khi ảo giác muốn đến là nó đến, như là kinh nguyệt vậy. Mình đâu có thể ra gặp nó ngoài cửa mà nói: "Xin lỗi nhé, hôm nay tôi bận. Khi khác nhé". Dù sao, nếu đôi khi em giả vờ là Kumiko thì anh không giận chứ hở Chim vặn dây cót? Em không cố ý làm vậy đâu mà.
Chao ôi, em mệt quá là mệt. Em đi ngủ chừng ba bốn tiếng đây, ngủ tít thò lò ấy, rồi lại dậy mà làm miết từ sáng đến tối. Em sẽ lại dành suốt một ngày vừa làm tóc giả với các cô gái khác vừa nghe mấy bản nhạc vô hại. Đừng lo cho em. Dù trong cơn ảo giác em vẫn cứ làm việc ngon lành. Và bằng cách riêng của em, em cầu nguyện cho anh, mong rằng mọi điều sẽ tốt đẹp với anh, rằng Kumiko sẽ trở về và anh chị sẽ lại sống với nhau hạnh phúc, bình an như trước.
Tạm biệt.